Kerken en kapellen

Hoewel door iedereen gekend als de Sint-Pieterskerk is de officiële benaming eigenlijk decanale kerk Sint-Pieter en Sint-Barbara.

De huidige kerk is opgetrokken op een ouder, 13de-eeuws bedehuis, waarvan alleen nog het onderste deel van de toren bestaat. Tussen november 1739 en oktober 1740 werden naar ontwerp van architect J.P. van Baurscheit de Jonge ingrijpende herstellings- en vergrotingswerken uitgevoerd. De binnenafwerking en poortomlijstingen volgende in de loop van het derde kwart van de 18de eeuw. De sacristie en de kapittelzaal erboven dateren uit de 19de eeuw. In 1869 werd naar een ontwerp van architect P.J. Taeymans de bovenste torengeleding in haar huidige vorm gerealiseerd.

Doordat de kerk zeer oud is en in de loop der jaren meermaals verbouwd is, is er geen stijleenheid in de strikte zin van het woord. Maar je kunt toch stellen dat de bouwtrant overwegend 'Kempense gotiek' is.

Praktische informatie

Met een hoogte van 92 meter is de toren van de Heilig Hartkerk de hoogste van de stad. Van op alle toegangswegen naar Turnhout is de Heilig Hartkerk dus zichtbaar.

Op 9 mei 1896 vermeldde het Staatsblad de oprichting van de parochie van het Heilig Hart in Turnhout. In juni van datzelfde jaar werd Petrus Verschueren tot pastoor benoemd en zijn eerste opdracht was de bouw van een kerk. In 1903 werd de eerste steen van het huidige kerkgebouw gelegd. Op 3 februari 1907 werd de kerk plechtig ingehuldigd. De zeer zuivere neogotische stijl typeert de Heilig Hartkerk. De Provinciale Commissie voor Monumenten en Landschappen klasseerde de kerk in 1999 als monument. Sinds 2019 is de Heilig Hartkerk de Roemeens-Orthodoxe kerk St. Georgios geworden en vinden er liturgische diensten plaats.

Praktische informatie

Tussen 1662 en 1667 werd de Heilig-Kruiskerk (of Begijnhofkerk) opgetrokken in opdracht van Anna Bax. Zij was de meesteres van het begijnhof. De kerk is toegewijd aan het Heilig Kruis en gebouwd met barokke en gotische stijlkenmerken. Tijdens de Franse Revolutie werd ze omgevormd tot een 'Tempel van de Rede'. In 1978 werden er restauratiewerken uitgevoerd onder leiding van architect E. Wauters.

De huidige Begijnhofkerk ligt in het westelijk deel van het begijnhof. Maar de eerste kerk bevond zich ter hoogte van de Kruisberg.

Praktische informatie

De kapel Onze-Lieve-Vrouw van Bijstand wordt ook wel eens de kapel van de Franse Congregatie genoemd. Deze neogotische kapel dateert uit 1897 en werd gebouwd op de plaats van een ouder huis genaamd 'De Tuimelaar'. De opdrachtgever was de Congregatie der juffrouwen afkomstig uit de Burgerstand. Zij vergaderden in de Franse taal en dit verklaart de naam van de kapel.

Praktische informatie

Gaston Hofman kreeg in 1970 de opdracht om in Turnhout een nieuwe parochie op te starten en te leiden. Het plan van de kerk werd eind 1971 goedgekeurd en is een ontwerp van architect Van Steenbergen. Hiermee werd de Blijde Boodschap de achtste parochie in Turnhout. 

Praktische informatie

Adres:

• Lode Peetersplantsoen 1

Vieringen:

• Zaterdag om 18 uur

Kerk van de zusters van het Heilig Graf.

Praktische informatie

Adres:

• Patersstraat 26

Eredienst:

• Zondag om 9.30 uur

De Lokerenkapel is binnen Turnhout ook gekend onder de naam Kapel van Onze-Lieve-Vrouw Troost omwille van het Mariabeeld dat er te vinden is. De kapel werd in 1714 gebouwd en is een bedevaartskapel.

Praktische informatie

Adres:

• Steenweg op Gierle 126

De Nazarethkapel is een neoclassicistisch gebouw dat dateert uit de periode 1873-1875. Hiermee is de kapel het enige overblijfsel van de Apostolische school. Ze is eigendom van Stad Turnhout en maakt ook deel uit van de begraafplaats Nazareth. 

Praktische informatie

Adres:

• Steenweg op Merksplas 66

Voor de bouw van de Onze-Lieve-Vrouw Middelareskerk hebben architect Jules Taeymans en Nederlandse schilder-glazenier Lou Asperslagh samengewerkt. Resultaat is een kerkgebouw in regionale baksteenstijl met neogotische en art-deco-inslag en neo-Byzantijns interieur.

Lou Asperslagh heeft zijn stempel overduidelijk op het interieur van de kerk gedrukt. Zo vind je in de kerk tal van versieringen met monumentale muurschilderingen, maar ook talrijke en bijzonder kleurrijke glas-in-loodramen (141 stuks in totaal). Het prachtige raam 'De verheerlijking van Maria' achter in de kerk toont onder andere mooie engelen die aan Memling doen denken. Ook de kleurenweelde, met veel rood en blauw, valt hier op.

Praktische informatie

Het huidige gebedshuis ontstond in 1690-1694. De inwoners van Zevendonk bouwden een nieuwe kapel nadat ze in hun buurt een albasten Mariabeeldje vonden. De voormalige neoromaanse kerk, werd in 1997 gesloopt. De buurtbewoners trokken de huidige kerk op.

Praktische informatie

Adres:

• Kapelweg 56

Eredienst: 

• Zondag om 9.30 uur

De parochiekerk Sint-Franciscus van Assisi is in 1965 gebouwd naar een ontwerp van Steenbergen. De kerk heeft een zandstenen gevelsteen in de inkom. Het geheel is een combinatie van twee halve cirkels onder het plat dak. Het betonnen skeletgebouw is ingevuld met baksteen. Aan de voor- en achterzijde is het onderbroken door metalen, verticale en horizontale vensterbanden. 

Praktische informatie

Adres:

• Schorvoortberg 56

Eredienst: 

• Zondag om 10 uur

Deze achterin gelegen, vrijstaande kerk werd in 1934 gebouwd naar een ontwerp van G. Van Meel. De architectuur leunt aan bij de nieuwe zakelijkheid. De pseudo-basiliek wordt gekenmerkt door een sobere baksteenbouw met gebruik van beton. Ook het interieur is sober. De glasramen beelden het thema van het kerkelijk jaar uit met onder de 'Heilige Drievuldigheid' en de 'Heilige Familie van Nazareth' in het koor, de 'Triomf van het Goddelijk Kind Jezus' in de voorgevel en de 'Erfzonde wordt weggespoeld door doopselwater' in de doopkapel.

Praktische informatie

De Pinksterkerk van de wijk 't Stokt is gebouwd in 1960-1961 bij het Jezuïetencollege. De parochiekerk is ontworpen door Bressers. Vooral de talrijke glas-in-lood en glas-in-betonramen door kunstschilder Jan Cobbaert zijn typerend. De sfeer van de kerk wordt bepaald door de lichtinval en het kleurenspel van deze vele glasramen. 

Praktische informatie

Adres:

• Collegestraat 26

Eredienst:

• Zondag om 11 uur

Tot 1993 heeft de zoektocht naar een eigen kerkgebouw geduurd. Met de steun van Stad Turnhout konden de protestanten een kleuterschool met drie klassen aankopen. Een grote groep vrijwilligers stak de handen uit de mouwen om deze kleine school grondig te verbouwen.

Praktische informatie

Adres:

• Steenweg op Gierle 188

Eredienst:

• Zondag om 10 uur
• Voor kinderen is er een kinderdienst of oppas

Deze ingebouwde neogotische kerk, toegewijd aan Sint-Antonius, is rechtstreeks verbonden aan het voormalig Clarissenklooster. In 1875 kwamen de clarissen naar Turnhout om in 1883 te verhuizen van de Herentalsstraat naar de Draaiboomstraat/Otterstraat. Sinds 1970 hebben ze hun onderkomen gevonden in de gebouwen aan de Heizijde. Jegdcentrum Wollewei heeft daarna zijn intrek genomen in de oude kloostergebouwen.

Het klooster bestaat uit eenvoudige bakstenen kloostervleugels van twee bouwlagen onder leien zadelzaken rondom een kleine, inpandige binnentuin. De kerk is een noordzuid-georiënteerde basiliek van vijf traveeën met driebeukig schip.

Praktische informatie

De Sint-Theobalduskapel is de oudste kapel van de stad en werd in de 14de eeuw opgericht. Ze werd toegewijd aan de Heilige Theobaldus die in de volkstaal Sint Eeuwout werd genoemd. Hierdoor was de Theobalduskapel een van de oorden waar genezing van talrijke kinderkwalen werd afgesmeekt. Maar ook de 'Onze-Lieve-Vrouw van Bijstand' werd hier aangeroepen. Zij werd beschouwd als de redster van de stad tijdens de Slag van Turnhout.

De architectuur van de kapel is een zaalkerkje met een laatgotisch schip dat in 1936 beschermd werd als monument. Vanaf juli 2009 is het beheer van de Theobalduskapel toevertrouwd aan De Scherf vzw. Na een grondige poetsbeurt, de nodige verflagen en enkele aanpassingen in het bijgebouw openden zij in november 2009 het Theobaldus Kunsthuis. Door de prachtige ruimte is de voormalige kapel zeer geschikt voor kleinschalige muziekopvoeringen, concerten, poëzieavonden, voordrachten, vergaderingen, erfgoedprojecten en tentoonstellingen.

Praktische informatie